Mijn zoektocht naar een ijzerpreparaat voor aquarium bemesting. Het begon voor de ‘corona-crisis’ toen Theo Verheij zei dat hij stopte met het inslaan van zijn ijzerpreparaat. Hij bleek Easygro FE-DP 7% te hebben aangeschaft. Nu deze voorraad, van 4 kg uit 2018, begon te slinken kwam de noodzaak om het zelfde te kopen of een ander preparaat met meer micro-elementen. In een bestuursvergadering werd besloten om uit te kijken naar een ijzerbemesting met meer micro-elementen. De zoektocht naar een product voor een redelijke prijs (€ 2,50 per potje) begon natuurlijk op het internet.
Sporenelementen CSM+B en Tenso cocktail zijn de meest bekende en gebruikte middelen. Amerikanen gaan vooral voor CSM+B en in Europa vooral voor de Tenso cocktail. Daarnaast vond ik het onbekende ‘Micromix’. Vaak worden deze mengsels met vooral Kalium, daarnaast Magnesium, Calcium en Nitraat opgelost in water verkocht als ‘het’ complete aquarium plantenvoeding vloeistof. Met de leus dat deze oplossing van voedingsstoffen de oplossing is voor uw plantengroei. Om een van deze producten voor een redelijke prijs te kopen begon voor mij een langdurige zoektocht naar groothandelaren en mengbedrijven die dit maken en/of verkopen.
Eerst zal ik de samenstelling van deze producten behandelen. Dan weten we waar het over gaat.
| ELEMENT | TENSO COCKTAIL | PLANTEX CSM+B | MICROMIX PLUS |
| Boor | 0,52% COM* | 1,18% COM* | 0,8% EDTA |
| Calium | 2,57% (EDTA) | 0,015 | |
| IJzer (DTPA) | 0,0174 | 0,0415 | |
| IJzer (EDDHMA) | 0,12% | ||
| IJzer (EDTA) | 2,10% | 0,0652 | 0,0133 |
| Kalium | 0,0047 | ||
| Koper | 0,53% (EDTA) | 0,09% EDTA | 0,32% EDTA |
| Magnesium | 1,40% EDTA | 0,016 | |
| Mangaan | 2,57% EDTA | 1,87% EDTA | 1,63% EDTA |
| Molybdeen | 0,13% COM* | 0,05% COM* | 0,08% EDTA |
| Natrium | 1,30% | ||
| Zink | 0,53% (EDTA) | 0,37% EDTA | 0,32% EDTA |
| Magnesium | 1.40% | 1,60% |
Wat opvalt is de benoeming van het chelaat waar de stof aan gebonden is. In 1951 ontdekte de Amerikaanse onderzoeker Jacobson dat je het element ijzer (Fe) kan binden aan het chelaat EDTA (Ethyleendiaminetetraazijnzuur). Dit was een belangrijke doorbraak voor het substraat en hydrocultuur teelten. Op deze manier werd het namelijk mogelijk om de planten in deze culturen, met de voor de plant optimale pH, te voorzien van het element ijzer (Fe). In de jaren er na werden meerdere chelaten voor de agrarische markt ontwikkeld, we noemen hier DTPA, EDDHA en EDDHMA. Dit laatste is het tot nu meest stabiele ijzerchelaat en toepasbaar in bijna alle gewassen, bij alle substraat- en grondteelten en bij alle pH’s. (IJzer oxideert in water en kan dan niet door de plant worden opgenomen. Alleen met een chelaat is ijzer in water opneembaar voor een plant.)
De meest gebruikte chelaatvormers zijn
EDTA – ethyleendiaminetetraazijnzuur
DTPA – diethyleentriamine pentaazijnzuur
EDDHA – ethylendiamindihydroxyfenylazijnzuur
EDDHMA –
EDDHSA – ethylendiaminedisulfohydroxyphenylacetic acid.
EDDHA, EDDHMA en EDDHSA chealtes alleen ijzer. EDTA en DTPA chelaten ijzer en koper, zink, mangaan. IJzer (Fe 2 + ook Fe 3 + ). EDTA en DTPA zijn niet erg stabiel bij hoge pH. Omdat Fe EDDHMA veel stabieler is in een alkalische omgeving en daarom de voorkeur verdient boven FeEDTA- en FeDTPA-wateren met een hoog gehalte aan calciumcarbonaat. Fe – EDDHA is 2,5 x duurder dan EDTA. Fe – EDTA is het minst stabiel. EDTA wordt vaak gebruikt omdat het niet duur is. Er is een bekend effect van Fe-EDTA en Fe-DTPA-mengsel waarbij het resulterende mengsel even stabiel is als Fe-DTPA zelf. De hechtsterkte Fe – EDDHA is 100 miljard keer sterker dan de Fe – DTPA en dat is 1000 keer sterker dan Fe – EDTA.
De geschiktheid van gechelateerde mengsels en hun productieland:
Canada: Plantex CSM + B (alleen Fe-EDTA) is geschikt voor water tot pH 6,5
Nederland: Tenso coctail (Fe EDTA + DTPA) is geschikt voor water tot pH 7,5
Tsjechië: MicroMix plus (FeEDTA, DTPA, EDDHMA, gluconaat) is geschikt voor water tot pH 9
De keuze van het bestuur van onze vereniging ging naar MicroMix. Daar deze werkt bij de hoogst pH. Veel leden hebben geen aquarium die beschikt over een pH stuuring. Vaak ligt de PH op 7 en/of hoger. Het bedrijf dat MicroMix verkoopt er meer dan een half jaar over gedaan om mij 1kg toe te sturen. Daar we nog enkele potjes ijzer overhaddenen ik nog geen MicroMix had ontvangen, heb ik 1 kg Tenso gekocht. Zodat we geen nee hoefden te verkopen. Nu hebben de leden de keuze welk ijzer preparaat willen kopen. We houden de prijzen gelijk. Kijk eens rond op internet en je zult zien dat de prijs bij ons erg laag is. Maar dat heeft wel veel mails en zoeken gekost. De kosten komen nu op € 2,60 per jaar bij een 100 liter aquarium.
Hoe te gebruiken:
De producten fosfaat, ijzer, sporenelementen en plantenvoeding mogen niet met elkaar in 1 fles gemengd worden. Als u dit wel doet binden zij samen en zijn deze voedingsstoffen niet meer opneembaar voor uw planten. Wij raden een paar uur tot een dag tussen doseringen van genoemde producten te laten. Deze waarschuwing is voor zowel de poedervorm als de vloeibare vorm. Naast onderstaande producten moet je ook nog eens Kalium toevoegen. Kalium zit niet of onvoldoende in onderstaande producten daar Kalium een macro element is en onderstaande producten zijn micro elementen. (Zie artikel Tenso cocktail maken).
Tenso:
De inhoud van het potje dient opgelost te worden in een halve liter warm water. Het beste resultaat krijgt u door het product op te lossen in osmose- of gedemineraliseerd water.
Product gebruiken:
Voeg naar eigen inzicht deze stockoplossing toe (begin bijvoorbeeld met 5-10ml per 100 liter aquariumwater per week). De dosering kan geleidelijk verhoogd worden naar gelang uw aquariumplanten hier behoefte aan hebben.
MicroMix:
De inhoud van het potje dient opgelost te worden in 1 liter warm water. Het beste resultaat krijgt u door het product op te lossen in osmose- of gedemineraliseerd water.
Product gebruiken:
Voeg naar eigen inzicht deze stockoplossing toe (begin bijvoorbeeld met 20ml per 100 liter aquariumwater per week). De dosering kan geleidelijk verhoogd worden naar gelang uw aquariumplanten hier behoefte aan hebben. Zo’n dosis verhoogt uw ijzerniveau met 0,02 mg / l.
